Historische romans schrijven: research doen (2)
In het vorige artikel zette ik al enige vormen van research doen op een rij, waarmee je een globaal idee kunt krijgen van de leefomstandigheden van je personage. In dit artikel gaan we in op de details: hoe en waar vind je die?
Statistische informatie
De eerste hordes zijn genomen: je weet al waar je verhaal zich gaat afspelen. Je hebt je globaal verdiept in de plaats en periode en in je personages en je weet hoe hun leven er ongeveer uitziet. Dus je begint met goede moed te schrijven:
Het was 1 april, 1931, en een vrolijk lentezonnetje scheen over de met smog beklede daken van Londen, Engeland…
Wacht even, wat voor dag was 1 april? Zou mijn personage niet in de kerkbanken moeten zitten? En wat voor weer was het die dag?
Hierbij zou de website Wolfram Alpha je wel eens kunnen helpen! Vul bijvoorbeeld in ‘1 april 1931 Londen’ en je krijgt een overzicht van het weer; de populatie; wanneer de zon opkwam en onderging; maanfase; dat op die dag de eerste dag van Pesach viel; en dat het die dag dertien jaar geleden was dat de Britse Royal Air Force werd opgericht.
Hiervoor geldt natuurlijk dat je informatie kunt terugvinden zolang er statistieken werden verzameld, of zolang die zaken kunnen worden berekend. Het is uit te zoeken wat voor weekdag het was op 1 april 1531. Niet wat voor weer het precies zou zijn geweest.
Etymologie
Het is belangrijk om je te verdiepen in de taal van je personages. Niet dat je personage per se in het dialect moet spreken dat mensen destijds in de door jou gekozen plaats en tijd spraken – dan zou de gemiddelde lezer er immers niet wijs uit worden. Maar sommige woorden bestonden nog niet in een bepaalde periode. Neem bijvoorbeeld het woord ‘oké’, dat tegenwoordig één van de meest gebruikte woorden ter wereld is. Toch bestaat het pas sinds 1830 – ongeveer, want waar en wanneer de term precies is ontstaan is nog altijd onduidelijk. Waarschijnlijk is het allemaal begonnen met een grapje in de Boston Morning Post, waar ‘o.k.’ werd gebruikt als een afkorting voor ‘all correct’ – de grap was dat ‘o’ en ‘k’ helemaal niet voorkomen in ‘all correct’ (humor was anders in die tijd). Uiteindelijk is de afkorting O.K. verworden tot ‘ok’ en vervolgens in andere talen terechtgekomen als ‘okay’, ‘oké’, ‘okey’ of ‘OK’.
Stel dat je je personage in het Maastricht van de 1e eeuw tegen een ander wilt laten zeggen: ‘We gaan naar de markt, oké?’ Aangezien dat woord nog niet bestond in de tijd, kun je dus beter een alternatief gebruiken zoals: ‘We gaan naar de markt, goed?’ Etymologiebank.nl is hierbij je vriend!
Artikelen en naslagwerken
Het kan altijd gebeuren dat er een foutje in je verhaal sluipt – dat is zo goed als onvermijdelijk. Zelfs de beste historici kunnen niet alles weten, en de meeste auteurs zijn geen historici. Maar als jouw roman gaat over de keizerlijke familie van Rusland, kun je er niet onderuit om onderzoek naar hen te doen. Net zoals wanneer jouw hoofdpersonage een glasblazer is in zestiende-eeuws Venetië, een kleermaker in het Frankrijk van de Revolutie, of een boekbinder in Nederland tijdens de Gouden Eeuw. Dan is het aan te raden specifiek op zoek te gaan naar de werkmethoden van die tijd, zodat jouw boerenmeid niet in een purperen lijfje aan komt lopen (een kleur die extreem moeilijk te maken was en daarom voorbehouden aan keizers en pausen) of jouw Venetiaanse glasblazersgezel op vakantie gaat naar Wenen (deze glasblazers mochten het eiland Murano niet verlaten, uit vrees dat de geheimen van het befaamde Venetiaanse glas bekend zouden worden en Venetië haar monopolie zou verliezen). Dan is het aan te raden om op zoek te gaan naar boeken en artikelen over dat specifieke onderwerp. Hierbij kan Google Scholar goed van pas komen.
Een schrijfbedrijf. 
Leave a Reply